Overleg met de gemeenten Hoorn en Medemblik over de financiële toekomst van ZZWW heeft helaas geen resultaat opgeleverd. Als gevolg hiervan hebben wij onze beslissing om te stoppen aan de wethouders van der Ven (Hoorn) en Nijsingh (Medemblik), met wie wij in gesprek waren, meegedeeld.

Hieronder delen wij het laatste schrijven aan de wethouders.

Geachte wethouders,

Wij hebben jullie brief over subsidiëring van ZZWW van 10 juni in goede orde via de mail ontvangen. 

Wij hebben met genoegen kennis genomen van het enthousiasme van jullie over de bereikte doelen van ZZWW in de afgelopen jaren. In jullie woorden: “ZZWW is een praktisch werkend burgerinitiatief dat in staat is om inwoners, zorgorganisaties en overheid met elkaar in gesprek te brengen”.  Een mooi compliment dus. 

De inhoud van jullie brief is uitgebreid onderwerp van bespreking geweest in onze bestuursvergadering van 14 juni. Om maar met de conclusie van dit overleg te beginnen: we stoppen met ZZWW. 

In onze brief van 28 mei hebben we al aangegeven, dat wij de voorwaarden, die worden gesteld aan een eventuele subsidiëring niet vinden passen bij een burgerinitiatief als het onze. Wij zijn opgericht om inwoners een stem te geven bij de ontwikkelingen in de zorg. Daar willen we onze energie in blijven steken  en niet in een systeem van administratieve verantwoording met bijbehorende bureaucratie. We herhalen het hier nog maar een keer: wij zijn vanzelfsprekend bereid om verantwoording af te leggen over de besteding van het subsidiegeld, maar wel op een wijze die past bij de schaal en maat van ons vrijwilligersinitiatief. 

Daarnaast bevreemdt ons ook de vervolgprocedure. Stel dat er een aanvraag, die aan alle eisen zou voldoen gerealiseerd kan worden dan is het nog maar zeer de vraag, zo lezen wij in jullie brief, of die ook gehonoreerd kan worden, omdat jullie niet gaan over de toekenning.

Dit besluit gaat ons zeer aan het hart, maar we gaan geen onverantwoorde werkzaamheden op ons nemen die onze spankracht te boven gaan.

Het is spijtig te moeten constateren, dat het blijkbaar onmogelijk is een regeling te bedenken, die aansluit bij ons burgerinitiatief en dat in een tijd waarin overheid en zorgbestuurders de mond vol hebben over de noodzaak van burgerparticipatie.

ZZWW bedankt alle sponsors en betrokkenen

Het bestuur van Zorg Zoals de Westfries het Wil bedankt alle sponsors, belangstellenden en betrokken burgers voor hun steun en inzet. Met speciale dank aan onder andere het Dijklander Ziekenhuis, de Omring, Rabobank West-Friesland en zorgverzekeraar VGZ.
Hans Schipper en Jan Burger: “Met hun hulp hebben we veel kunnen bereiken, daar zijn we heel dankbaar voor. Wij zijn zeer ontstemd door het uitblijven van subsidie vanuit de gemeenten en hopen dat de wal het tij zal keren voor nieuwe burgerinitiatieven. Essentieel voor de toekomst van onze zorg, zoals ook duidelijk gesteld in het Integraal Zorgakkoord (IZA) dat ‘samen werken aan gezonde zorg’ als motto kent. Helaas kunnen wij niet meer meedoen.”

Zorg Zoals de Westfries het Wil (ZZWW) besteedde al eerder ruime aandacht aan de toenemende druk in de huisartsenzorg. In mei 2023 spraken huisartsen, zorgverzekeraars en burgers erover tijdens de bijeenkomst ‘Heeft Westfriesland straks nog wel een huisarts’ in Bovenkarspel. Dat de rol van de huisarts verandert en er meer zelfredzaamheid wordt gevraagd van de patiënt is duidelijk. De hamvraag luidt: hoe dan? We vroegen het Femke Stevens-Van Langen, huisarts en praktijkhouder in Nibbixwoud.

Ondanks alle negatieve en verontrustende geluiden vanuit de media is Femke (42) positief gestemd. “Er zijn veel oplossingen die nu al bewijzen dat het niet alleen anders moet, maar ook anders kan.”

De vergrijzing en de terugloop van het aantal huisartsen, vraagt een andere werkwijze van de huidige eerstelijnszorg. Temeer nu ook controles die voorheen bij het ziekenhuis gedaan werden, bij de huisartsenpraktijk zijn ondergebracht. Denk bijvoorbeeld aan diabetescontroles, bloeddrukcontroles en COPD.

Hoe gaan huisartsen om met deze toenemende druk?

“Het vraagt om duidelijke keuzes en heldere communicatie naar de patiënten. In de afgelopen 10 jaar is er veel veranderd. Waar je in een praktijk voorheen twee huisartsen en hooguit twee assistentes had, werken we hier met een team van tien waaronder ook praktijkondersteuners, een praktijkmanager en administratief personeel. Steeds meer huisartsen zijn waarnemend en werken parttime. Dan heb je dus meer huisartsen nodig. De waarnemers willen wel praktijkhouder worden, maar stellen dat uit omdat ze dan ook manager moeten worden. Daar ontkom je niet meer aan.”

Hoe zorg je als praktijk dan voor voldoende huisartsen en ondersteuners?

“Steeds meer praktijken lossen dat op door zelf mensen op te leiden. Huisartsenorganisatie West-Friesland helpt ons om geschikte kandidaten te vinden. Dat zijn jongeren, maar ook herintreders. Tijdens een Open Praktijken Dag kunnen geïnteresseerden kennismaken en vragen stellen. Huisartsen in opleiding en assistentes die zich specialiseren lopen stage bij ons. Dat maakt dat ze daarna vaak ook als waarnemend huisarts of praktijkondersteuner aan onze praktijk verbonden blijven. We kunnen de taken en ja, ook patiënten, dan verdelen. Dat geeft meer armslag en stabiliteit voor het team en zo waarborgen we continuïteit voor de patiënt.”

Hoe blijf je betrokken bij de patiënt als taken zo verdeeld zijn?

“Assistentes kijken bij welke huisarts van onze maatschap de patiënt hoort en bij wie deze voor het laatst op consult is geweest want dat kan ook een waarnemer zijn. Dan is duidelijk wie verantwoordelijk is en wie een klacht heeft behandeld. We zorgen ervoor dat een patiënt steeds dezelfde dokter ziet voor dezelfde klacht, maar de vaste huisarts die de patiënt goed kent, kijkt op de achtergrond wel mee.

Daarnaast is de tijd van een consult sinds vorig jaar van 10 naar 15 minuten gegaan. Dat draagt ook bij aan de band met de patiënt. In tien minuten krijg je de klachten wel helder maar in die vijf extra minuten kun je de diepte in. Daarin ligt een grote waarde. Je kunt pro-actief zijn en preventief helpen. Het scheelt ook verwijzingen; als je de patiënt beter begrijpt kun je zelf beter handelen.”

Preventief behandelen lijkt utopisch, dan heb je toch geen huisarts meer nodig?

“In veel gevallen hebben mensen de huisarts ook niet nodig. Dat is juist waar we heen willen; meer pro-actief in plaats van reactief handelen. Mensen zelfredzaam maken en helpen aan een gezonde leefstijl. Die zelfredzaamheid lijkt minder te worden. Mensen vragen elkaar niet meer om hulp maar wenden zich snel tot de specialist. Hoe dat kan? Er is meer autonomie, mensen willen controle houden, snelle antwoorden en direct resultaat. Terwijl ze veel meer zelf kunnen doen. Aan hun huidige klachten én om erger te voorkomen.”

Opvoeden dus, maar hoe krijg je die boodschap over de bühne?

“Daarin hebben onze assistentes een grote rol.  Zij maken de patiënten aan de telefoon al duidelijk waar wij wel en niet voor zijn. Door gerichte vragen te stellen kunnen we mensen meteen doorverwijzen naar bijvoorbeeld een fysiotherapeut. Daar hebben ze ons niet voor nodig. Ook leren we ze waar ze informatie kunnen vinden. Maar veel mooier is het als mensen dat al weten voordat ze ons benaderen. Vaak hebben ze helemaal geen huisarts nodig. We zijn hard bezig tools te ontwikkelen om hen daarbij te helpen.”

Welke oplossingen en hulpmiddelen zijn er momenteel beschikbaar?

“Check thuis eerst thuisarts.nl of moetiknaardedokter.nl. Veel kleine klachten zijn daarmee al te ondervangen. Via de app Uw Zorg Online kunnen mensen hun eigen dossier inzien, herhaalrecepten aanvragen, mailtjes naar de huisarts sturen en zelf afspraken inplannen. Dat scheelt telefoontjes bij de balie. Waar mensen bij ons alleen ’s ochtends terecht kunnen, kun je zo’n app dag en nacht raadplegen. Is onze expertise toch gewenst dan is ook een online consult mogelijk. Dat doen wij steeds vaker vanaf een thuiswerkplek waardoor er in de praktijk weer ruimte is voor collega’s.”

Op welke manier kunnen mensen hun gezondheid preventief verbeteren?

“Het project Mijn Positieve Gezondheid is een mooie manier om meer holistisch te kijken naar verschillende facetten in het leven van een patiënt. Je bent tenslotte meer dan alleen de klacht of de ziekte, soms spelen sociale of financiële problemen ook een rol. Als iemand vaak met vage klachten of zorgen bij ons komt, krijgen we via een vragenlijst inzicht in de leefstijl en wat er veranderd kan worden. En het mooiste is: de patiënt ontdekt het zelf. Zo bieden we maatwerk. Onze medewerkers zijn allemaal opgeleid om dit systeem toe te passen. Als de patiënt hulp nodig heeft om zijn leefstijl te veranderen dan is er de gecombineerde leefstijlinterventie. Een tweejarig gratis programma waarin beweging, voeding en coaching centraal staan. Gericht op het verbeteren van de gezondheid voor de langere termijn. Als we dat goed inzetten is een huisarts veel minder vaak nodig.

Reactie Hans Schipper, voorzitter ZZWW

“Om de burgers goed op de hoogte te houden van veranderingen binnen de zorg en wat er van hen verwacht wordt, zijn burgerinitiatieven hard nodig. ZZWW zet zich ervoor in de kloof tussen overheidsinstanties, zorginstellingen en burgers te dichten zodat zelfredzaamheid groeit en de druk op de zorg stabiliseert. Een doel die gezien de huidige veranderingen geen overbodige luxe blijkt. Eerder pleitte ZZWW voor de verhoging van de tijd voor de patiënt van 10 naar 15 minuten wat in samenspraak met zorgverzekeraar VGZ en de huisartsen in Westfriesland is gelukt.  Maar er is nog veel te doen en wij kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de verbetering van communicatie richting de burgers.”

Nieuwsgierig naar Uw Positieve Gezondheid? Hieronder ziet u het ‘spinnenweb’ dat diverse levensonderdelen bevat die invloed hebben op de gezondheid. Zelf testen? Vul de vragenlijst in via de QR code of via de volgende link: www.mijnpositievegezondheid.nl

Klik hier voor het interview met huisarts René Kant: “Huisartenpraktijken staan op omvallen”

Klik hier voor het interview met jonge huisarts Madhvi Nazir: “Het beroep van huisarts transformeert”

Klik hier voor het verslag van de bijeenkomst ‘Heeft u straks nog wel een huisarts’ op 31 mei 2023

Zorg Zoals de Westfries het Wil (ZZWW) was een van de initiatiefnemers om te komen tot één spoedpost voor huisartsenpost en eerste hulp. Dijklander ziekenhuis en huisartsen werken dan samen op een locatie in plaats van 100 meter van elkaar af. In Purmerend is dit al gerealiseerd, in Hoorn zijn de plannen – opnieuw – uitgesteld. Wij betreuren deze ontwikkeling en stuurden daarom een brief naar de Raad van Bestuur van het Dijklander ziekenhuis waarin wij de gang van zaken uiteen zetten en vragen om opheldering. Hieronder leest u de inhoud van de brief. Wij houden u op de hoogte.  

Geachte Raad van Bestuur,

Ons bereiken berichten, dat uitvoering van de plannen tot samenvoeging van de Huisartsenpost en de Eerste Hulp in een gebouw op het ziekenhuisterrein opnieuw zijn uitgesteld. Dat betreuren wij ten zeerste en wij verzoeken u ons op de hoogte te brengen van wat er nu gaat gebeuren en binnen welke termijn.

Bij de oprichting van Zorg Zoals de Westfries het Wil (ZZWW) hebben wij deze samenvoeging als speerpunt genoemd. Op diverse momenten zijn de plannen aan de orde geweest. Zo is ons tijdens een overleg op 16 november 2020 gemeld dat de ontwerp tekening klaar was maar dat het wachten was op het vrijkomen van het gebouw van de GGZ. In principe was er ook overeenstemming over een financiële bijdrage van zorgverzekeraar VGZ.

Daarna zijn er vorderingen gemaakt. Tijdens een overleg op 23 juli 2021 met de manager van de Huisartsenpost zijn ons bouwtekeningen getoond hoe het spoedplein eruit zou komen te zien, hoe de  indeling van het gebouw eruit zag en hoe ontvangst  van de bezoekers was geregeld. De tekeningen waren dus klaar. Naast de tekeningen werd ons aanvullend een mooie presentatie getoond.

Vanwege de al opgetreden vertraging moest er wel weer overlegd worden met de verzekeraar over de geldmiddelen, maar, zo was de verwachting, zou dat geen struikelblok vormen.

Op 8 december 2021 wilden wij  publicitaire aandacht aan de plannen besteden op onze website, maar door de projectleider werd ons verzocht hiermee te wachten, omdat de afronding van de voorbereidingen langer op zich liet wachten dan verwacht.

In de reguliere vergaderingen,  die wij met het bestuur van de Huisartsenorganisatie hadden, is het spoedplein daarna ook nog meerdere keren aan de orde geweest, waarbij wij de indruk kregen, dat er voortvarend werd gewerkt.

Ons werd wel gemeld, dat het financiële plaatje geen gemakkelijke opgave was. Door het voortdurend uitstel waren de bouwkosten inmiddels behoorlijk opgelopen in relatie tot de start van het project.

De berichten over het opnieuw uitstellen van het project baren ons zorgen.

Op een efficiënt geregelde spoedzorg hebben de inwoners van West Friesland al lang genoeg moeten wachten.  Wij blijven achter ten opzichte van andere regio’s in het land en dat sluit niet aan bij de ambities, die de regio nastreeft.

Vandaar ons verzoek om op de hoogte worden gebracht van de actuele stand van zaken rondom dit project.

Het bestuur van ZZWW

Zie hieronder de strategische werkagenda (ROAZ) omtrent het spoedplein in Hoorn.

Zorg Zoals de Westfries het Wil (ZZWW) wil dat Zorgverzekeraars stoppen met de geldverslindende reclamecampagnes aan het eind van het jaar. “Onnodig. Mensen willen verzekerd zijn van goede zorg, daar betalen ze hun maandelijkse premie voor. Ze betalen niet voor overbodige reclame in krant, op de televisie en op de radio”, aldus Hans Schipper, voorzitter van ZZWW.

“Zeker nu bekend geworden is, dat de premies weer omhoog gaan is het tijd om dit signaal aan de zorgverzekeraars opnieuw af te geven.”

Tegen het einde van ieder jaar komen we ze overal tegen: advertenties in kranten, bladen, online en commercials op radio en televisie van zorgverzekeraars. Ze pompen grote bedragen in reclame om mensen ertoe te bewegen naar hen over te stappen.
“Jaarlijks besteden verzekeraars gemiddeld 4,30 euro per verzekerde aan promotie. Bij elkaar opgeteld gaat het om tientallen miljoenen euro’s. Dat geld kan beter besteed worden aan verbetering van de zorg in de regio.”

ZZWW sluit zich daarom van harte aan bij de oproep van Aad de Groot van Zorgverzekeraar DSW, die in de media ook pleit voor een einde aan deze geldverspilling. “Gelijk heeft hij”, zegt Hans Schipper, “Deze geldverspilling moet stoppen. We hopen dat deze oproep ook gehoord wordt bij VGZ, de zorgverzekeraar met de grootste dekking in West-Friesland.”

In Noord-Holland Noord gaan 28 apotheken van start met de uitrol van 1000 telefonische consulten/ huisbezoeken bij kwetsbare patiënten die ontslagen zijn uit het ziekenhuis.  De huisbezoeken zijn onderdeel van een vervolgonderzoek naar het effect van een bezoek vanuit de apotheek op medicatie gerelateerde problemen na ontslag.

Als Zorg Zoals de Westfries het Wil (ZZWW) zijn wij verheugd over dit vervolgonderzoek. Al in 2019 deed apotheek Stede Broec in onze opdracht onderzoek naar wensen en noodzaak omtrent de apotheek op huisbezoek. Lees hier het onderzoeksrapport. VGZ nam het onderzoek serieus en komt nu over de brug met een vervolg. Lees hier meer over de visie van VGZ. Hoewel het langer duurde dan gehoopt, is dit een belangrijke stap voorwaarts.

Specifiek wordt gekeken bij welke patiënten een huisbezoek het meest zinvol is en wat de effectiviteit is van een telefonisch consult ten opzichte van een huisbezoek.
De huisbezoeken zijn geïnitieerd door de Coöperatieve Apothekersvereniging West-Friesland (CAWF) en Apothekers Coöperatie Noord-Holland Noord (APCON). Het onderzoek wordt begeleid door SIR Institute for Pharmacy Practice and Policy in Leiden. Zorgverzekeraar VGZ financiert het onderzoek vanuit de eerstelijns ondersteuningsgelden.

Problemen met medicatiegebruik na ontslag

Na ontslag uit het ziekenhuis komen medicatie gerelateerde problemen vaak voor. Een vijfde van de patiënten krijgt een medicatie-gerelateerd incident in de eerste weken nadat zij uit het ziekenhuis zijn ontslagen. Medicatie problemen na ontslag uit het ziekenhuis ontstaan onder andere wanneer de patiënt niet goed heeft onthouden of begrepen dat bepaald medicijngebruik is gestart, gewijzigd of gestopt, en waarom dat zo is. Hierdoor kan een patiënt de medicatie thuis verkeerd gaan gebruiken en problemen krijgen, zonder dat zorgverleners of de patiënt dat in de gaten hebben.

Resultaten eerdere pilots

Twee eerdere pilots in West-Friesland hebben aangetoond dat er veel misgaat in het medicatiegebruik na ontslag uit het ziekenhuis. De gevonden problemen varieerden van mild tot ernstig, zoals gevaarlijke dubbelmedicatie of een totaal verlies van overzicht over het geneesmiddelengebruik. Een huisbezoek van de openbare apotheker bij ouderen met polyfarmacie die uit het ziekenhuis waren ontslagen leidde tot minder medicatiegerelateerde problemen. Vrijwel alle bezochte ouderen (96,8%) vonden het huisbezoek zinvol en zo’n 70% gaf aan na een volgend ontslag uit het ziekenhuis graag weer een huisbezoek te willen krijgen.

De bevindingen van dit onderzoek zijn gepubliceerd in het onderzoeksrapport “De apotheek op huisbezoek na ontslag“ van de SIR.

Structureel tarief

Het vervolgonderzoek moet bepalen bij welke patiënten een huisbezoek het meest zinvol is en wat de effectiviteit is van andere, minder tijdsintensieve, vormen van een fysiek huisbezoek. De CAWF en APCON zijn met zorgverzekeraar VGZ in gesprek om op basis van de resultaten van de onderzoeken een vaste prestatie voor apotheken beschikbaar te stellen om kwetsbare ouderen na ziekenhuisopname thuis te bezoeken.

Betere zorg in Oostelijk Westfriesland, passend bij de behoeften van de burgers. Dat is wat Stichting Zorg Zoals de Westfries het Wil nastreeft. Tussen 2017 en 2023 heeft ZZWW veel bereikt. Naast directe successen zijn waardevolle processen in gang gezet die op langere termijn verandering brengen binnen het zorglandschap. We hebben de belangrijkste resultaten op een rijtje gezet in onze online brochure. U kunt hieronder kiezen voor een bladerbare versie waarin u kunt inzoomen of een PDF die u kunt downloaden en printen.

Klik hier om door de ZZWW brochure te bladeren

Klik hier om de PDF van de ZZWW brochure te downloaden

Heeft u straks nog een huisarts? Het antwoord is eensluidend: Ja, mits we de huisarts zoals we die van oudsher kennen, loslaten. De huisarts zal niet verdwijnen, de huidige werkwijze wel. Op woensdag 31 mei bood Zorg Zoals de Westfries het Wil (ZZWW) een podium aan zo’n 100 mensen om deze kwestie onder de loep te nemen. Van verschillende kanten werden de verwachtingen van zowel huisartsen, (potentieel) patiënten,  zorgverzekeraar en gemeenten belicht. Zowel de problemen als de oplossingen zijn divers; het vraagt om een nieuwe kijk. Omdenken richting toekomst. Maar hoe dan?

Anders werken is noodzakelijk

Annet Wind, huisarts en voorzitter van de coöperatie Huisartsen Westfriesland (HWF), schetst de belangrijkste oorzaken:

• Toename van de zorgvraag, o.a. door vergrijzing, betere overleving bij ziekte, groei van sociale en psychische problematiek en slechte zelfzorg.
• Verschuiving van de zorg; van ziekenhuis en GGZ naar huisarts
• Maatschappelijke ontwikkelingen

Ook benadrukt zij het gebrek aan praktijkruimte en nieuwe aanwas van praktijkhouders. Daarnaast verduidelijkt zij de regionale situatie en de rollen van de HWF en andere spelers waaronder ook de burgers. Haar devies: anders werken is noodzakelijk.

Bekijk hier de presentatie van Annet Wind

De rol van de zorgverzekeraar

Bas Vreugdenhil, VGZ geeft ons een inkijkje in de werkwijze van de zorgverzekeraar. Nee, dat gaat niet alleen over geld. Veel meer spelen efficiënte werkwijzen en passende zorgkaders een rol. Geen eenvoudige materie, maar Bas maakt inzichtelijk hoe de gestelde zorgkaders als moreel kompas dienen om passende zorg te creëren. Zowel het Integraal Zorg Akkoord (IZA), het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) scheppen kaders waarbinnen ruimte is voor aanpassingen richting toekomst. En die ruimte moeten we samen invullen.

Patiënten/cliënten willen zorg die past bij hun persoonlijke situatie, maar dienen zich tegelijkertijd ook te verhouden tot de gezamenlijke opgaven en beseffen dat zorg niet alles kan oplossen. Zij beslissen mee over de zorg die ze krijgen en willen op de hoogte zijn van de voor- en nadelen van de verschillende opties. Zij verwachten dat zorgverleners goed samenwerken en informatie delen. Zij willen, voor zover dat nog mogelijk is, gezond zijn en mee kunnen doen. Soms helpt zorg daarbij, soms passen andere antwoorden uit de samenleving beter. Gestelde normen (zie presentatie) vragen om burgerinitiatief. Daarin ligt een taak voor ons allemaal. En ja, dat gaat ook over geld want niemand zit te wachten op hogere premies.

Bekijk hier de presentatie van Bas Vreugdenhil

Help mee om te voorkomen dat u straks geen huisarts meer heeft

Ilona Bolhuis, huisarts, schets de mogelijke oplossingen. Een quick fix is er niet, wel een langzaam maar zekere omwenteling van het beroep van huisarts en de manier waarop patiënten kijken naar de rol van de huisarts. Wat kunt u doen om te helpen? Waar Meer Tijd voor de Patiënt (van 10 naar 15 minuten per consult) haaks lijkt te staan op de problematiek, liggen daar ook kansen. Het kan ertoe bijdragen dat de zorgvraag van de patiënt sneller duidelijk is en efficiënter wordt aangepakt. Daarbij is het begrenzen van het aanbod essentieel. Het vraagt om bewustwording bij de burgers over waar de huisarts wel en niet voor is en wanneer je welke hulp inschakelt. Dat mag veel inzichtelijker worden gemaakt.

Hoe kunt u ons helpen? Samengevat noemt zij het volgende:

• Huisartsenpost alleen bellen bij echte spoed
• Meer zelfzorg en zelfredzaamheid
• Meer digitale hulp, bijv. via huisarts.nl en moetiknaardedokter.nl
  Met als directe oproep: ga niet Googelen!
• Bel huisartsen niet met vragen die elders thuishoren

Bekijk hier de presentatie van Ilona Bolhuis

Huisvesting en vestigingsklimaat essentieel

Yannick Nijsingh, wethouder Gemeente Medemblik sloot de reeks met een reflectie op de presentaties. Welke rol kunnen de 7 Westfriese gemeenten vervullen om het behoud van goede huisartsen te waarborgen? Met name het vraagstuk rondom huisvesting vraagt de aandacht. Bij de bouw van nieuwe wijken moet al in vroeg stadium worden bekeken of en waar een nieuwe huisartsenpraktijk gevestigd kan worden. Meer inwoners betekent een groter zorgvraag. Ook bestaande praktijken vragen om extra ruimte. De gemeente zou betaalbare panden moeten faciliteren. Ook het vestigingsklimaat voor zowel huisartsen in spe als hun partners is een belangrijk aandachtspunt; waarom zouden hoogopgeleide jonge mensen kiezen voor Westfriesland?

Al het voornoemde vraagt om duidelijke communicatie richting burgers en daarin valt nog heel wat te winnen. Het roept nieuwe vragen op. Is dit de taak van de huisartsen, overkoepelende organisatie en/of de gemeenten? Hoe bereiken zij de burger en hoe nemen zij hen mee in de beoogde veranderingen. Daarover is nog veel onduidelijk zo blijkt uit de inbreng uit de zaal. Mensen zijn welwillend, samenwerking is vereist.

Wordt vervolgd

Al met al blikken we terug op een zeer geslaagde bijeenkomst. Een eerste aanzet tot meer samenwerking tussen de diverse partijen én de burger. ZZWW voorzitter Hans Schipper concludeert dat drie punten eruit springen: een actievere opstelling van gemeenten bij huisvestingsvraag van huisartsen, hoe kunnen we praktijkhouderschap van huisartsen ondersteunen en hoe zorgen we ervoor dat Westfriesland een aantrekkelijke vestigingsregio is voor huisartsen. Al de dag erna zat ZZWW om tafel met Zorgkoepel West-Friesland om dit nader te bespreken.

Hans: “Als vrijwilligers van ZZWW kunnen we dit probleem natuurlijk niet oplossen. Ons belangrijkste doel om het onderwerp op de regionale bestuurlijke agenda’s te krijgen is met deze bijeenkomst en de publiciteit erom heen meer dan geslaagd. Het is nu aan de gemeenten, huisartsen en zorgverzekeraar om oplossingen te realiseren. Waarbij ze weten dat kritische Westfriezen over hun schouders meekijken”.

Wordt dus vervolgd.

> Lees hier het interview met huisarts René Kant uit Andijk: “Huisartsenpraktijken staan op omvallen”

> Lees hier het interview met kersverse huisarts Madhvi Nazir: “Het beroep van huisarts transformeert”

Het beroep van huisarts staat onder druk. Toch kiest Madhvi Nazir (33) heel bewust voor het vak en ziet zij ook een toekomst als praktijkhouder. Sinds begin april is zij officieel huisarts. Vanuit haar woonplaats Amsterdam neemt zij in de komende periode waar voor huisartsen in West-Friesland. Hoe kijkt zij naar de problematiek?

De druk vormt een gevaar voor de huisarts zoals we die van oudsher kennen, maar ik zie het veel liever als uitdaging die tot een transformatie leidt. Ik ben huisarts geworden in een soort overgangsfase. Om tot een nieuwe vorm te komen die in de huidige maatschappij voor zowel de huisartsen als de patiënten werkt, moeten we omvormen. En dat begint al bij het onderwijs. Zo vroeg mogelijk, al tijdens de opleiding geneeskunde, moet een eerlijk beeld van het vak worden geschetst. Het praktijkhouderschap verdient daarbij ook de aandacht. Vaak is hier pas aan het einde van de huisartsenopleiding ruimte voor. Ik vind dat een gemiste kans. Je moet studenten vroeg prikkelen en kennis laten maken met alle facetten van het vak.

Wat is de rol van de huisarts volgens jou?

Huisartsen vormen een heterogene groep. Dat is onze kracht, maar geeft soms ook onduidelijkheid. In de basis zijn we er voor patiëntenzorg, maar mensen komen vaak met niet-medische, meer maatschappelijke problemen bij ons. Daar zijn wij niet voor, maar dat luisterende oor bieden we wel en we willen doorverwijzen naar de juiste plek. Maar de wegen naar andere hulplijnen zijn niet altijd even duidelijk. Dat mag scherper.

Wat zijn volgens jou de belangrijkste uitdagingen?

Naast de rol van het onderwijs mag goed gekeken worden naar de ondersteuning die de huisarts nodig heeft. Enkele belangrijke punten zijn:

• Administratieve taken

Als huisarts en zeker als praktijkhouder moet je veel registreren en openbaar maken richting instanties. Ik denk dat dat vaker voortkomt uit achterdocht dan zorgvuldigheid. Om alles in te dekken. Want stel je voor dat je aansprakelijk gesteld wordt als er iets misgaat met een patiënt of dat je bepaalde zaken niet goed kan verantwoorden naar de zorgverzekeraar. In het geval van patiëntenzorg is kwaliteit en zorgvuldigheid veel belangrijker, maar het lijkt er soms op dat administratie zwaarder weegt.

Regelmatig wordt iets nieuws bedacht, wat naar mijn mening als onnodig aanvoelt.     Als startende huisarts krijg ik jeuk van de Wtza (Wet toetreding zorgaanbieders). Een nieuwe wet waar we ons voor moeten aanmelden als zorgaanbieder, terwijl we al bij het BIG register en RGS ingeschreven staan.

• Moeizaam contact met de gemeente

Tijdens de huisartsenopleiding probeerde ik meermaals contact te leggen met de gemeente waarin de praktijk gevestigd was, maar ik liep steeds tegen een muur aan. Het gaat over te veel schijven en niemand leek zich verantwoordelijk te voelen voor het beantwoorden van mijn vragen.

• Huisvesting praktijken

Ik wil wel graag praktijkhouder worden, maar wat koop ik dan? Huisvesting dient ook te worden gewaarborgd door de gemeente, maar daar staan ze onvoldoende bij stil. Als er een nieuwe wijk wordt gebouwd, hoort er ook ruimte voor een huisartsenpraktijk bij. De nieuwe bewoners kunnen niet allemaal terecht bij de bestaande huisartsen.

Bestaande panden zijn vaak te klein; door de jaren heen zijn er steeds meer medewerkers bij gekomen. En als er al een goed pand beschikbaar is, dan zijn de huur-/onderhoudskosten vaak disproportioneel. Ik wil eigenaar zijn van een pand of een eerlijke huurprijs, daar is geen bescherming voor.

De nieuwe generatie huisartsen wil minder werken, klopt dat?

Dat is niet zo zwart-wit. We willen een goede balans tussen werk en privé, maar dat was vroeger ook al zo. Alleen ziet het werk er tegenwoordig inhoudelijk anders uit. De zorgvraag is complexer dan vroeger, je hebt met veel meer disciplines te maken, de maatschappij en de patiënten zijn veranderd. Hierdoor is ook het werk complexer. Vroeger was de huisarts vooral bezig met patiëntenzorg, tegenwoordig zijn we ook manager vanwege grotere teams en ondernemer die de praktijk langdurig draaiende moet houden. Door de gejaagdheid van in deze tijd en de veranderde zorgvraag is het ondoenlijk dezelfde uren te draaien als vroeger. Daarom willen veel toekomstige, jonge huisartsen liever in loondienst werken of met meerdere collega’s (duo dan wel maatschap). Het fijne daarvan is dat je de zorg samen waarborgt. Als je ziet door hoeveel hoepels we moeten springen naast de daadwerkelijke patiëntenzorg, dan is dat heel begrijpelijk.

Waarom kies jij wél voor het praktijkhouderschap?

Dat je de patiënten kent vind ik het mooiste aan het vak. Dat werkt het beste vanuit een plek waar je langdurig werkt. En het past bij mijn persoonlijkheid om dat in de toekomst vanuit een eigen praktijk te doen. Ik ben in de eerste plaats huisarts, maar schuw het ondernemerschap niet. Als praktijkhouder kan ik beter de regie houden en van daaruit samen werken met andere organisaties. De huisarts als solist is over 5-10 jaar een zeldzaamheid. We zullen meer in groepen (Hoed) werken en goed moeten kijken welke taken we als huisarts bij ons houden of uitbesteden.

De huisartsenzorg transformeert, daar ontkomen we niet aan. Dat is niet per definitie slecht, het is anders. Net als de uitdagingen, zijn de oplossingen multifactorieel. Daar kunnen we alleen in samenwerking met onderwijs, gemeenten, politiek en elkaar zorg voor dragen.

Lees hier het interview met huisarts René Kant uit Andijk over dit onderwerp.

Bijeenkomst 31 mei: ‘Heeft u straks nog een huisarts?’

ZZWW onderschrijft de problematiek rondom de toekomst van de huisarts en organiseert op 31 mei in Theater Het Postkantoor in Bovenkarspel een bijeenkomst over dit onderwerp. Met sprekers vanuit de Zorgkoepel West-Friesland, de zorgverzekeraar en de gemeente. Gratis toegankelijk voor iedereen. Praat u mee?

Klik hier om u aan te melden

Maatschappelijke ontwikkelingen bedreigen het voortbestaan van de huisarts in eigen buurt. De samenleving vergrijst waardoor de zorgvraag toeneemt en steeds minder jongeren ambiëren het vak van huisarts, laat staan dat zij nog kiezen voor het praktijkhouderschap. Stichting Zorg Zoals de Westfries het Wil sprak erover met René Kant (56), huisarts in Andijk en bestuurslid van de Westfriese Huisartsenorganisatie. 

Hij maakt zich zorgen. De toekomst voor huisartsen ziet er weinig rooskleurig uit. En dat heeft grote gevolgen voor de zorg die zij leveren.

Welke oorzaken kunnen leiden tot het verdwijnen van de huisarts?

De samenleving vergrijst waardoor de zorgvraag toeneemt. Dat vraagt om meer huisartsen, maar ook zij vergrijzen. Veel huisartsen gaan de komende 10 jaar met pensioen en de overblijvers zijn overbelast. Het is lastig om voldoende nieuwe huisartsen te vinden. De nieuwe generatie heeft andere wensen. De vraag naar huisartsenzorg is groter dan het aanbod en het gat daartussen groeit. Dat is zorgelijk.

Wat maakt de wensen van jongeren zo anders?

De maatschappij verandert en daarmee ook de wensen. Waar je vroeger vaak een baan voor het leven koos, is jobhoppen tegenwoordig meer regel dan uitzondering. Jongeren kiezen nog wel voor het vak van huisarts, maar willen in deeltijd werken waardoor er alsnog een te kort ontstaat. Ze wensen meer vrijheid als ook vrije tijd. Als ze al huisarts willen worden dan het liefste in loondienst of als waarnemer in verschillende praktijken. Zo kunnen ze makkelijker hun eigen tijd indelen. Ze zijn niet graag verbonden aan een praktijk, laat staan dat ze praktijkhouder willen zijn. Want dan ben je ook verantwoordelijk voor de diensten, de huisvesting, indelen van de ruimte, medewerkers en alle papieren rompslomp.

Ook kiezen veel studenten geneeskunde liever voor een functie als specialist bij een ziekenhuis. Dat lijkt dynamischer dan huisarts, maar het tegendeel is waar. Wij zijn niet de ‘simpele Henkies’ maar moeten overal van af weten en veel op gevoel handelen, in nauw contact met de patiënt. Dat maakt ons vak gevarieerd en uitdagend. Het onderwijs zou dat meer mogen promoten.

Meer vrijheid en vrije tijd, deelt u deze visie?

Deels wel. De huisarts van vroeger werkte 70 tot 80 uur in de week. Dat is zwaar. Tegenwoordig is dat al anders; omdat ik de praktijk deel met een compagnon werk ik 40 uur en dat is voor een huisarts parttime te noemen. Minder gaat niet als je verantwoordelijk bent voor de praktijk en het team. Bovendien zijn er steeds meer zorgtaken op het bord van de huisarts komen te liggen. Denk aan regelmatige checks van mensen met diabetes of hartklachten, vaccinaties en psychische hulp van de praktijkondersteuner. Dat vraagt veel extra tijd. Dat gaat dan nog om directe zorg voor mensen. Ook overheidsinstanties vragen steeds meer van ons. Openbare jaarverslagen, rapportages met gegevens van personeel etc. Het Integraal Zorgakkoord (IZA) stelt dat er minder regels moeten komen, maar vooralsnog merken wij daar niets van. Vrijheid van werken wordt behoorlijk ingeperkt en daar zit de nieuwe generatie niet op te wachten.

De dokter als vliegende keep, welke gevolgen heeft dat voor de zorg?

Waarnemend huisartsen blijven altijd nodig, dan kan een huisarts ook eens op vakantie. Maar alleen waarnemen in deeltijd gaat ten koste van de verbondenheid met de regio en de betrokkenheid bij de patiënt. Als huisarts ben je ook vertrouwenspersoon. Die vertrouwensband krijg je alleen als je letterlijk en figuurlijk dicht bij de mensen staat; in een praktijk in de buurt en als vertrouwd gezicht. Die band gaat verloren als er een te kort aan huisartsen is en praktijken moeten sluiten.

Hoe is het momenteel met de huisartspraktijken gesteld?

In Westfriesland en de Wieringermeer zijn zo’n 60 praktijken en 110 huisartsen. Dat lijkt veel, maar de bedreiging voor de toekomst is ernstig. Er vallen overal gaten; hier in de regio staan zo’n 5 a 6 prakijken op omvallen. Huisartsen zijn overbelast en er zijn nauwelijks waarnemers en opvolgers te vinden.  Door de groei van taken is er behoefte aan personeel en werkruimte. Ook doktersassistenten en praktijkondersteuners zijn nodig om alle zorg te kunnen bieden. Zij hebben een plek nodig en steeds vaker is het huidige bedrijfspand te klein en toe aan renovatie. Gemeentes moeten huisvesting faciliteren en blijven daarin achter. De noodzaak wordt onvoldoende onderkend. Verzekeraars en gemeenten moeten verantwoording nemen, huisvesting organiseren en het praktijkhouderschap weer aantrekkelijk maken. Ook financieel.

Dit is een landelijk probleem, welke regionale ontwikkelingen drukken op de schouders van de huisarts?

In Westfriesland ondervinden we dezelfde problematiek als elders in Nederland, maar er zijn ook andere maatschappelijke ontwikkelingen van invloed. Zo hebben we hier te maken met seizoenarbeiders. Veel mensen uit Polen en Bulgarije bijvoorbeeld hebben hier tijdelijk werk. Als zij een huisarts nodig hebben zorgt dat voor piekdrukte. Online weten zij de weg niet, ook door de taalbarrière. In het werkseizoen zijn ze verzekerd, maar zodra het werk ophoudt, stopt ook de verzekering. Dan moeten ze terug naar hun thuisland, maar dat is niet altijd zo simpel.

Ook is er veel verborgen armoede. Tijdelijke contracten maken de toekomst onzeker. Mensen kunnen de kosten van een zorgverzekering nauwelijks dragen en zijn vaak onderverzekerd. Als ze uiteindelijk toch bij de huisarts komen, blijkt de zorgbehoefte complexer en zijn de kosten hoger dan had gehoeven.

Hoe ziet huisartsenzorg er in de toekomst uit?

Je ziet nu al een verschuiving naar digitale middelen. Steeds vaker worden mensen verwezen naar thuisarts.nl en zorgportaal online. Daar zijn antwoorden op eerste zorgvragen te vinden en kun je uitslagen en medicatievoorschriften bekijken. Handig, maar niet voor iedereen. Het ontbreekt veel oudere patiënten aan digitale vaardigheid. Dat kan tot gevaarlijke situaties leiden omdat ze antwoorden verkeerd interpreteren, de klachten niet goed begrijpen of al helemaal niet weten waar ze moeten zijn.

Als je in de toekomst toch persoonlijk contact wenst, zal dat via een videocall zijn of moeten mensen vanuit de dorpen naar gezondheidscentra in een grotere plaats reizen. De wachttijd zal langer zijn en de vraag is nog maar of je de dienstdoende arts wel kent, of hij jou. Goede zorg blijft, de huisarts als vertrouwenspersoon verdwijnt.

Het huisartsenconsult gaat van 10 naar 15 minuten, dat staat toch haaks op deze problematiek?

Ja, dat lijkt niet met elkaar te stroken, maar is wel een goede ontwikkeling. Natuurlijk vraagt het om maatregelen. Enerzijds verwijzen we mensen naar digitale tools zoals thuisarts.nl en de app ‘Moet ik naar de dokter?’ en helpen we waar het kan vaker via een videoconsult en per e-mail. Anderzijds hebben we meer tijd voor patiënten met een meer complexe zorgvraag en kunnen we sneller passende zorg bieden.

Vanuit het IZA akkoord gaat de overgang van 10 naar 15 minuten stapsgewijs. Onze praktijk stroomt in september in. De laatste groep huisartsen in onze regio stroomt in januari 2024 in. Althans, als alle praktijken standhouden, anders is het niet haalbaar en hebben we een groot probleem.

Lees meer:  https://zzww.nl/langer-huisartsenconsult-westfriesland/

Is de teloorgang van de huisarts nog te stoppen?

Daar gaan wij wel voor, maar kunnen wij niet alleen. Dit gaat iedere burger aan en we hebben elkaar nodig om het tij te keren. We moeten een beroep doen op de beleidsmakers en verzekeraars die veel macht hebben. Zij moeten het praktijkhouderschap weer aantrekkelijk maken en eerstelijns zorginstanties beter op elkaar laten aansluiten. Dat voorkomt lange wachttijden.
Veel is ontstaan vanuit een roep om meer regels. Vanuit overheden is er een grote controledwang en achterdocht. Dat zien we in de hele samenleving. Alle risico’s moeten worden uitgebannen. Dat is heel lastig om te draaien. We willen allemaal graag dat het leven maakbaar is, maar niet alles wat kan, moet ook. Zorg is maatwerk en mensenwerk. Daar hoort flexibiliteit, begrip en openheid bij. Als burger ben je óók kiezer. Denk goed na over de stem die je uitbrengt bij zowel landelijke als gemeenteraadsverkiezingen. Ook waar het gaat om de gezondheidszorg. Regionale bijeenkomsten zoals ZZWW initieert geven burgers een mogelijkheid om concreet mee te denken. Laat ook daar je stem horen.

Bijeenkomst 31 mei: ‘Heeft u straks nog een huisarts?’

ZZWW onderschrijft de problematiek rondom de toekomst van de huisarts en organiseert op 31 mei in Theater Het Postkantoor in Bovenkarspel een bijeenkomst over dit onderwerp. Met sprekers vanuit de Zorgkoepel West-Friesland, de zorgverzekeraar en de gemeente. Gratis toegankelijk voor iedereen. Praat u mee?

Klik hier om u aan te melden

De apotheek in uw eigen dorp of stad mag niet verdwijnen! Stichting Zorg Zoals de Westfries het Wil is het dan volledig eens met de actie van de Coöperatieve Apothekersvereniging Westfriesland (waarbij 16 apotheken aangesloten zijn). Deze vereniging heeft flyers gemaakt om patiënten erop te wijzen dat zij zich niet moeten laten verleiden om online hun medicijnen te bestellen. Want de lokale apotheek heeft alles te bieden wat de online apotheek ook heeft en zelfs meer.

Sommige zorgverzekeraars sturen namelijk mails en nieuwsbrieven naar hun cliënten om ze te vertellen dat online bestellen goedkoper is. “Maar”, werpt Famke Vriezen van de Coöperatieve Apothekersvereniging Westfriesland tegen, “dat zorgt ervoor dat op den duur apotheken gaan sluiten. Terwijl je bij de apotheek in je eigen buurt makkelijk binnenloopt om een vraag te stellen of te overleggen welke medicatie het beste is. Je eigen huisarts en eigen apotheek werken nauw met elkaar samen. Zo kunnen we zorg en medicatie op maat bieden. En je hebt je medicijnen ook vaak veel sneller dan wanneer ze vanuit het andere deel van Nederland opgestuurd worden. Verder is het ook onhandig als de gegevens over de online-medicatie niet meer bij ons belanden.”

Op dit moment zijn er nog geen apotheken gesloten in Westfriesland vanwege de online-apotheken, maar in de toekomst kan dit wel gebeuren als de onlinetrend doorzet, vrezen zowel Famke Vriezen als ZZWW.

De Coöperatieve Apothekersvereniging Westfriesland voert de actie trouwens met de zustervereniging in Alkmaar.